Samozatrudnienie a jednoosobowa działalność gospodarcza
Autor: Orange Flex
Data dodania: 13 July 2022
Szukasz alternatywy dla pracy na etacie? Chcesz spróbować swoich sił jako freelancer? A może firma proponuje Ci umowę B2B i chcesz się dowiedzieć, na czym polega samozatrudnienie? Z punktu widzenia prawa jest ono tym samym co jednoosobowa działalność gospodarcza, jednak określeń tych zwykle używa się w nieco innych kontekstach. Sprawdź, czym jest samozatrudnienie, jakie są jego plusy i minusy oraz z czym się wiąże prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej.
Co to jest samozatrudnienie i na czym ono polega?
Samozatrudnienie to inaczej praca na własny rachunek. Co ciekawe, polskie prawo nie definiuje jednoznacznie tego pojęcia. Używa go jednak w sytuacji, gdy osoba fizyczna wykonuje czynności na rzecz podmiotów gospodarczych na innej podstawie niż umowa o pracę. Może brzmi to trochę skomplikowanie, ale tak naprawdę to po prostu jeden z rodzajów umowy.
Każdy samozatrudniony prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą (JDG), jest więc zarówno właścicielem firmy, jak i jej pracownikiem. Może też nazywać się dumnie prezesem albo CEO 😎 Mając JDG, możesz współpracować z innymi przedsiębiorstwami na podstawie umowy o współpracy, nazywanej też umową B2B (ang. business to business) lub świadczyć usługi osobom fizycznym nieprowadzącym działalności. W obu przypadkach wystawiasz rachunki lub faktury za usługi.
Samozatrudniony nie podlega Kodeksowi pracy, a jego relacje z kontrahentami reguluje Kodeks cywilny. Głównymi korzyściami z samozatrudnienia mogą być wyższe zarobki na rękę, elastyczny czas pracy czy możliwość świadczenia usług różnym podmiotom. 💰💰 Dzięki temu możesz pracować jako freelancer albo łączyć swoje główne źródło utrzymania z mniejszymi zleceniami. Minusami są natomiast brak płatnego urlopu, konieczność samodzielnego rozliczania się z urzędem skarbowym i ZUS-em, niższa emerytura (jeśli opłacasz najniższe składki) oraz ryzyko związane z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej.
Do grupy samozatrudnionych nie zalicza się natomiast osób, które nie muszą mieć zarejestrowanej działalności gospodarczej (świadczą usługi lub inne prace, ale mają miesięczne przychody niższe niż 50% minimalnego wynagrodzenia) lub prowadzą działalność w formie spółki.
Kto najczęściej decyduje się na samozatrudnienie i kiedy jest ono fikcyjne?
O samozatrudnieniu najczęściej mówi się w kontekście osób, które zrezygnowały z pracy na etat i współpracują głównie lub wręcz wyłącznie z byłym pracodawcą, tyle że na podstawie umowy B2B. Taka forma kontraktu jest też popularna w niektórych branżach, np. kreatywnej czy IT 💻
⚖️ Szczegóły takiego układu zależą od zapisów umowy, warto jednak pamiętać, że w świetle prawa za działalność gospodarczą (a więc także samozatrudnienie) nie uznaje się czynności, które spełniają łącznie trzy poniższe warunki:
- Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności.
- Są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności.
- Wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Mamy wtedy do czynienia z fikcyjnym samozatrudnieniem, które podobnie jak sytuacja, gdy pracodawca zmusza pracownika do przejścia na samozatrudnienie, może zostać zakwestionowane przez sąd pracy. Często jednak samozatrudnieni faktycznie cieszą się większą wolnością, którą daje taka forma współpracy.
Jest to zróżnicowana grupa, do której należą nie tylko osoby współpracujące wyłącznie (lub głównie) z jednym kontrahentem, lecz także między innymi freelancerzy prowadzący biznes w domu i ludzie, którzy jako firma jednoosobowa sprzedają swoje produkty lub usługi klientom indywidualnym. Niekiedy samozatrudnienie jest etapem przejściowym, jak w przypadku start-upów i mikrofirm, gdy właściciel jest nastawiony na rozwój i powiększanie zespołu w miarę wzrastania sprzedaży 📊
Samozatrudnienie a jednoosobowa działalność gospodarcza – czym się różnią?
Skoro z punktu widzenia polskiego prawa samozatrudnienie wymaga prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, to czym właściwie różnią się te pojęcia? Pierwsze z nich jest węższe, bo każdy samozatrudniony prowadzi JDG, ale nie każda firma jednoosobowa to samozatrudnienie.
Mianem samozatrudnionych zwykle określa się osoby, które nie zatrudniają innych pracowników. Jednoosobowe działalności gospodarcze mogą z kolei zatrudniać nieograniczoną liczbę osób. Nie muszą też wcale być zależne od jednego dużego kontrahenta lub maksymalnie kilku podmiotów, jak ma to często miejsce w przypadku samozatrudnienia.
Sprawdź również: Jak i kiedy można wziąć telefon na firmę? Podpowiadamy!
Mikrofirma a samozatrudnienie
Wiesz już, jaka jest różnica pomiędzy samozatrudnieniem a jednoosobową działalnością gospodarczą. A czym jest mikrofirma i kto jest mikroprzedsiębiorcą w myśl polskiego prawa? Firmie przysługuje taki status, jeśli w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- zatrudniała mniej niż 10 osób,
- osiągała obrót lub całkowity bilans roczny nie większy niż równowartość 2 milionów euro.
📈 Według danych GUS ponad 97% przedsiębiorstw w Polsce to mikrofirmy, a samozatrudnienie to istotna część mikroprzedsiębiorstw. Wśród mikrofirm jest też jednak wiele podmiotów, które zatrudniają pracowników czy są prowadzone w formie spółek, a nie jednoosobowej działalności gospodarczej.
Rozważasz założenie jednoosobowej działalności gospodarczej? A może już prowadzisz taką firmę? Pamiętaj, że w Orange Flex masz wygodną ofertę komórkową dla przedsiębiorców 📱 – działa jak subskrypcja, więc nie musisz pamiętać o terminowym opłacaniu faktur. Jedna formalność z głowy. Za to wszystkie faktury do wrzucenia w koszty znajdziesz zebrane w jednej zakładce, dzięki czemu szybko wyślesz je do księgowej.
Zobacz też: Flex dla Firm – jak odliczyć telefon na firmę?